Daha once yazdigim uzere, yaklasik 1 senedir sehr-I Amsterdamda ikamet etmekteyim. 30undan sonra EXPAT olmak, hele ki memleketimde bu kadar sozlu-fiziksel duellolarin yasandigi bir senede… cok enteresan.
Bu sene mesela Turk Turistlerin en cok ziyaret ettigi yermis Amsterdam… Ama zıyaret edilen yer 90% benım Amsterdamım degil sanırım çünkü dunyada uyusturucu ve Seks Merkezi olarak taninan bu sehir, bu memleket inanin icerisinde yasayanlar icin baska bir yer… Dedigim gibi, yazinin kapsami cercevesinde Amsterdamdaki basit, gunluk hayatimi yazacagim Gerisi size kalmis
PARA PARA PARA
Hani `Alman Usulu` diye bi tabir vardir ya bizde, o esasen bir yazim/algi hatasindan kaynakliymis. Esasi Deutsch deil Dutch yani! Kissadan hisse! Hollandalilar cimriiiii… Nasil cimri… insanlar fuzuli, gosterissel para harcamiyor burada!!!! Bir urunu ederinden fazlaya satamazsiniz! Almazlarrrrr….
a- Kilik kiyafette marka cilginligi goremezsiniz, hatta old fashioned bu adamlar.
b- Burada degil kredi kartina taksit, kredi kartli alisveris bile yok denebilecek kadar az
c- Bi pub da EUR.2,5 a ictiginiz birayi LUX bi restaurant da tabii ki daha pahaliya iciyorsunuz ama x10 fiyatina asla!
d- keza yemekde de oyle; kendi mutfaklari yok adamlarin, dunyayi yiyorsunuz burda… ama kaliteli ve uygun
*** Neye para veriyorlar…gezmeye… tatile… 5 yildizli otellerde kalmacasina deil, dunyayi gormecesine tatile…
EGLENCE
Amsterdamlilar, Amsterdam halki, sanilanin aksine sabahlara kadar dans-dans-dans yapmiyorlar. Sehirde unlu DJ ler ve klupler var ama gunluk hayatinda Amsterdamli mahallesindaku PUB ina gider, ickisini icer-muzigini dinler, 03:00 dedin mi evine doner :) missss… Ve cok enteresan, icip icip sapitma yok burda! sarhos olurken bile edepleriyle sarhos oluyorlar… Daha da entersan, gece gec saatte, alkol oraninin pik yaptigi bi yerde dahi olsaniz ve yaniniza biri gelse, merhaba dese.. ilgilenmediginizi belli ederseniz adam gidiyor Sebepsiz ve sonucsuz israr yok burda!!
Hani coffee shop lari ve red light I ile meshur ya bu sehir… o sehrin her yerinde olan coffee shoplarda icki satilmiyor bu arada, ikisi ayni anda olmuyor yani :) Ama… tum gun dolu olan bu mekanlarda bi taskinlik bi daimi sapitma hali yok, ki o kadar turistin de geldigi mekanlar bunlar… yaaaa tabii ki 0% degildir bu oran Ama genel intiba budur!
Red light da, 20 sene oncekinden bile cok farkliymis, oyle anlatiyor buralilar… kuculmus, eskiden geceleri yakinindan gecilemeyen bu yer, Simdi gayet guvenli… Zaten havaalanina yakin, bir eglence koyu yapiliyor ama sehrin ortasindaki boyle bir konsept uzantilari sokaga yayilmadan yasaniyor!
Burada sokak konserleri, festivaller meshur… Ozellikle havalarin goreceli olarak guzel oldugu (yagmursuz-gunesli) yaz aylarinda nerdeyse her haftasonu bir event var Amsterdam sokaklarinda… Parasiz bu konserler, etkinlikler… cogunda icki ve yemek satisi da yapiliyor meydanlarda… tamam Istanbul gibi 15 milyonluk bir sehir deil burasi ama Sehir de o kadar buyuk degil neticesinde, yani… her iki faktoru de es miktarda kuculttugumuzu dusunursek, o dopdolu meydanlarda, o kadar icki-muzik-eglence arasinda Olmuyor, kadina taciz de olmuyor, erkek kavgasi da olmuyor!
Bu sene mesela UEFA Kupasi Finali burada oldu. Bu ve bunun gibi birsuru dunya starinin konserleri, Dunyanin en buyuk dance-parti organizasyonlarindan olan White Sensation da… Bu organizasyonlarin hepsi, sehrin spor klubu olan AJAX in Arena Stadinda yapiliyor. Ve anlasilabilecegi uzere bu organizasyonlarda birakin tribunleri, saha bile doluyor. Buraya kadar tamam; AMA - Arenaya ulasim metroyla saglanmasina ragmen bir kavga dovus ya da metroda izdiham olmuyor. Tabii ki de normalden cok daha kalabalik, gurultulu… ama o kadar.
VE - Amsterdamda stadyumlarda, maclarda – konserlerde alkol satisina izin veriliyor. Butun bu organiasyonlarda Hem stadda hem stadin disinda insanlar ickilerini iciyorlar yani… ama, amasi yok walla… Bu stada bu kadar insan nasil girecek diyorsunuz, 2 saat once gideyim, siraya gireyim de diyorsunuz ama gerek yok! Haaa… stadin orda gidelim, oturup biseyler yiyip icelim derseniz o ayri… Cafeler, dukkanlar var ve derbiler sonrasinda Dahi camlar, kapilar inmiyor. Masalar toplanmiyor…
YASAM TARZI OLARAK SPOR
Cografik ozelliklerinin avantaji yadsinamaz tabii ki ama… Bisiklete binmek spor deil burada… o insanin bi organi gibi… cit kirildim deil bunlar… 2 adimlik yere taksiyle gitme gerekmedigi surece bir adim fazla atmayayim aman haaa… kafasi yooook! Spor salonu isterseniz her mahallede var… makul fiyatli ama Temiz, ama yeterli sayida aletin oldugu… Kimse makyajli gelmiyor spora ;) ya da kismet bulmak icin spor salononu gitmiyor. Tek sebep spor yapmak Yas skalasi da bayaaa genis. Amcalar-Teyzelerde geliyorlar… hava cok kotu degilse ( ki kotu olsa bile) acik havada da kosuyorlar. Neden? G.t kadar sehirde bir suru parklari var cunku!!! Bu arada parklarda cimenlere oturmak yasak fln deil tabii ki… hatta, belirli alanlarda barbeku bile yapiliyor… ama niyeyse, kimse o alanlarin disina tasmiyor
IS`te
Burada da insanlar mesai yapabiliyorlar ama hergun 9larda cikan bir kitle…. Iiighhh, pek sanmiyorum Hele hele, mesai ile patronun gozunu boyamak vs, yok boyle bi dunya 25 isgunu olan izin gunlerini ve yazin ortalama 3 hafta yaptiklari blok yaz tatillerini soylememe gerek yok sanirim :) Haaa… Cok insanin hayali, Haftada 4 gun calisma da var bu ulkede :) tabii ki maas calisma saatine gore ama Cok insan var haftada 4 calisan... Is basligi altinda soyleyebilecegim baska bisey de, Supermarket haric tum magazalar , dukkanlar saat 18:00 de kapaniyor burada Amsterdamda dukkanlar Pazar gunleri acik ama bu bile son 5 senenin gelismesi ve diger sehirlerde boyle bir uygulama da yok. Haftada bir gun, persembe, alisveris gunu… Saat 21:00 e kadar acik dukkanlar, o kadar! Restaurantlarda da, sirf aksam yemegi veren ve aksam 18:00 de acilan bircok mekan var…
AILE AGACI
Aile hayati olarak bize ters seyler yapiyorlar walla ;) cocuklar 18 yasina geldiklerinde hoop, hepsi kendi evlerine.. kiz-erkek hepsiii! Dolayisiyla okurken calismak var burada! Supermarkette kasada gordugunuz, bardaki barmen yani orada uzay muhendisi olana kadar aradaki vaktini degerlendiriyor, ekmek parasi kazaniyor olabilir! Ve tabiii…40 yasina gelmis Annem-Annem Canim Annem diyen adamlar buradan deil yani!!!! Burada aile olmak icin evlenmeye gerek yok… Yine tum dunyada bilindigi uzere Gayler icin de ozgurlukler ulkesi burasi… Erkek-Erkege ve Kadin Kadina da evlenilebiliyor Ama ben evlenmek istemiyorum derseniz, yasal partner olarak da kendinizi kayit ettirebiliyorsunuz. Haaaa… Aile olmaya giden ilk adimda, burada oyle 300-500 kisilik, 1 senelik masala, kredi cekilerek yapilan dugun organizasyonlari olmadigini da soylemekte fayda var sanirim :) Ya da ceyiz duzmek icin cepte olmayan paralarin harcanmasi! Yine aile olmanin bir parcasi olan Ev alma kisminda da system Mortgage uzerinden yuruyor… Eskiden hic pesinat verilmiyormus, simdi degisen ekonomik konjoktur ile 10-20% gibi bir pesinat veriliyor ve sonrasinda 30 senelik taksitlendirmeler yapiliyor.
SOSYAL HIZMETLER
Buradaki saglik sistemi hakkinda cok tarafsiz bir yorum yapamayacagim sanirim, sadece burada bahsetmek istedigim kisimlari
a) Bizde olusturulmaya calisilan EV Doktoru kavrami var burda. Pattt hastaneye gidemiyorsunuz. Doktorunuz cok luzumlu gorurse size sevk ediyor.
b) Ev doktorunuz size ilac yazarsa, ki yazilan ilac, ciddi birseyiniz yoksa Paracetemol… ANtibiyotik yazarsa bilin ki kotu durumdasiniz cidden :) Yine kayitli oldugunuz eczaneye gidip aliyorsunuz ilacinizi…
c) Hamileliginizde yine bir sikintiniz yoksa Kadin Dogum Uzmanini gormuyorsunuz… Ebeler var, Hamileliginizde de kontrollerinizi yapan, dogumunuzu da evinizde yaptiran, Dogumdan sonra da 1 hafta evinizde sizinle kalip bebekli hayatin A-B-C sini size anlatan, yardimci olan… Isterseniz hastanede de dogurabiliyorsunuz ama yine Ebe ile… Sezeryan istiyor benim canim diye bir dunya yok burda!!!
DEVLET YONETIMI
Hollanda, devlet yapısı Monarşiyi (Krallık) öngörmesine karşılık, ‘Parlamenter Demokrasi’ ile yönetilen bir ülke. Yasama – Yurutme – yargi birbirinden ayrı güçler halinde. Ve bildiin secimle gelen bir Parlamento var… Ama basta Kralim sen cok yasa!!! Bizdeki Cumhurbaskani mertebesinde ama hani cidden Dukkan Benim mantigi var!!! ve o nasil bir konformussss…. Gercekten, tum siyasi yapinin otesinde, burasi benim coplugum deyip tamamiyle memleketin hayrina calisan bir mertebe!!! Bu arada, burada gecen suremde Kralicenin Kralicelikten istifa edip yerini ogluna biraktigini da ayrica not etmek istiyorum. Sagligi fln da yerinde Beatrix in haaa… yanlis anlama olmasin! Sasirtici degil mi… Yol-SU-elektrik gibi hizmetler… Amsterdamda isler enteresan, zaten 3 gun gunes gordukleri icin ve o 3 gunu de calisanlarin cogu tatilde gecirdigi icin yazin bu sehirde/memlekette bisey olmuo :S Oyle yenileme calismasi vs yok yani... Hersey sonbaharda baslio… Ama, mesela burada, su tarihte baslayacak-su tarihte bitecek diye aciklanan bi proje gercekten, tam manasiyla 100% performe eder sekilde o vadede tamamlaniyor. Hala postacilik sisteminin aktif olarak kullanildigi bir memleket ayrica burasi :) postNL bisikletleriyle gelip postanizi dagitiyorlar… Evde birsey bozuldu ve tamirci mi cagirmaniz gerekiyor!?! Tamam bacim aksama sendeyim yok, 15 gun-20 gun herneyse… o zaman geliyor, ne verirsen ver de yok! Gayet guzel bir ucret karsiligi gelip isini yapiyor…. Haaa, o yuzden burada herkesin evinde bir techizat cantasi var, herkesin elinden is geliyor. Evden tasinacaklari vakit, parkeleri bile sokup goturuyorlar :) Badana boya, zaaaten kendin yapican…
OKULLAR
Cocogumu XYZ kolejine gonderecegim de yok burda… OSS-Anadolu lisesi maratonnu ya da simdi ulkemdeki adi her ne ise, ondan da yok burda :) En pahali, daha dogrusu tek para verilen sey kres burada… onda da ucretlendirme ailenizin gelirine gore yapiliyor! Sonra, sonrasinda ver elin devlet okulunu
İşte böyleeee.... Eyvallah da, kusbakışı Türkiyesi nerde bunun diye soranlardan cümlelerin gizli öznelerini bulmalarını rica ediyorum!
